Một nghiên cứu đột phá từ Đại học Yale đã hé lộ lý do tại sao muỗi dường như thích đốt một số người hơn những người khác, mở ra tiềm năng phát triển các loại thuốc chống muỗi và chiến lược phòng ngừa bệnh hiệu quả hơn.
Khoa học đằng sau vết muỗi đốt
Các nhà nghiên cứu tại Yale đã phát hiện những hiểu biết thú vị về cách muỗi sử dụng vị giác để định hướng hành vi đốt. Trong khi các nghiên cứu trước đây tập trung vào cách muỗi định vị con người thông qua mùi và nhiệt, nghiên cứu mới này đi sâu vào vai trò của vị giác khi muỗi đã đậu trên người.
Nghiên cứu được công bố trên tạp chí Nature vào ngày 16 tháng 10 năm 2024, tập trung vào loài muỗi vằn châu Á, một loài đã nhanh chóng lan rộng trên sáu lục địa và có khả năng truyền các bệnh như sốt xuất huyết và chikungunya.
Những phát hiện chính
- Muỗi có khả năng mã hóa vị giác mở rộng, cho phép chúng phân biệt được nhiều hương vị khác nhau.
- Các hợp chất vị giác khác nhau có thể thúc đẩy hoặc ức chế các hành vi cụ thể ở muỗi, như đốt, ăn và đẻ trứng.
- Sự kết hợp của muối và axit amin thường thấy trong mồ hôi người làm tăng hành vi đốt của muỗi.
- Muỗi thể hiện sự ưa thích mạnh mẽ đối với một số mẫu mồ hôi người so với những mẫu khác, cho thấy một số người có thể thực sự có vị ngon hơn đối với muỗi.
Ý nghĩa đối với việc kiểm soát muỗi
Những phát hiện này có thể dẫn đến việc phát triển các hợp chất mới ngăn muỗi đốt. Khi biến đổi khí hậu mở rộng phạm vi hoạt động của muỗi và các bệnh do chúng truyền, những đổi mới như vậy có thể đóng vai trò quan trọng trong nỗ lực y tế toàn cầu.
Sự khác biệt cá nhân trong việc thu hút muỗi
Kết quả nghiên cứu phù hợp với trải nghiệm của nhiều người về việc dễ hoặc khó bị muỗi đốt. Tuy nhiên, cần lưu ý rằng các yếu tố ngoài vị giác cũng có thể đóng vai trò trong sở thích của muỗi. Một số độc giả báo cáo sự khác biệt về địa lý trong trải nghiệm với vết muỗi đốt, cho thấy các yếu tố môi trường và sự khác biệt về loài muỗi cũng có thể ảnh hưởng đến kiểu đốt.
Nhóm máu và sự thu hút muỗi
Mặc dù không được đề cập trong nghiên cứu của Yale, một số nghiên cứu đã gợi ý mối liên hệ tiềm ẩn giữa nhóm máu và sự thu hút muỗi. Tuy nhiên, bằng chứng từ độc giả cho thấy mối quan hệ này có thể không đơn giản, với những người cùng nhóm máu nhưng có trải nghiệm rất khác nhau về việc bị muỗi đốt.
Phản ứng và sự thu hút
Một điểm thú vị được nêu ra trong cuộc thảo luận là sự khác biệt giữa việc thu hút muỗi và phản ứng của cá nhân với vết đốt. Một số người có thể bị đốt thường xuyên nhưng ít hoặc không có phản ứng nhìn thấy được, trong khi những người khác có thể phát triển các nốt sưng rõ rệt. Sự khác biệt trong phản ứng miễn dịch này làm tăng thêm một lớp phức tạp trong việc hiểu tương tác giữa muỗi và con người.
Khi các bệnh do muỗi truyền tiếp tục gây ra những rủi ro sức khỏe đáng kể trên toàn cầu, nghiên cứu này đại diện cho một bước tiến quan trọng trong hiểu biết của chúng ta về hành vi của muỗi. Bằng cách giải mã những phức tạp trong sở thích vị giác của muỗi, các nhà khoa học đang mở ra những hướng đi mới để bảo vệ các nhóm dân cư dễ bị tổn thương và giảm gánh nặng toàn cầu của các bệnh do muỗi truyền.