Trong thế giới máy tính cổ điển, những người đam mê thường phải đối mặt với những thách thức không ngờ khi bảo quản phần cứng cũ. Một vấn đề đặc biệt gây khó khăn đã xuất hiện trong cộng đồng là hiện tượng khí độc thoát ra từ các thiết bị điện tử đang lão hóa, cụ thể là ở các thiết bị phổ biến như ThinkPad và PowerBook từ những năm 1990 và đầu những năm 2000.
Cơ chế hóa học đằng sau mùi hôi
Vấn đề khí độc thoát ra trong các thiết bị điện tử cổ có thể được giải thích bởi một số yếu tố:
- Nhựa bị phân hủy
- Các loại nhựa khác nhau trải qua các quá trình phân hủy khác nhau
- Một số quá trình phân hủy là tự xúc tác, tạo ra các chất dễ bay hơi có tính ăn mòn
- Xenluloid và xenlulo axetat đặc biệt nổi tiếng với vấn đề này
- Sự bay hơi của chất hóa dẻo
- Mùi xe mới nổi tiếng có thể tồn tại trong nhiều thập kỷ
- Sự bay hơi liên tục của các chất hóa dẻo có trong nhiều loại nhựa
Các vấn đề phổ biến và nguồn gốc
ThinkPad
- Các lớp phủ cao su hấp thụ các chất gây ô nhiễm môi trường
- Hình thành cặn dính phát ra hơi khó chịu
- Đặc biệt dễ nhận thấy ở các máy thời kỳ Pentium 2
PowerBook
- Bàn phím thời kỳ G3/G4 gặp vấn đề về keo dính bị phân hủy
- Mùi khó chịu đặc trưng từ các linh kiện đang xuống cấp
- Các vấn đề tương tự cũng được báo cáo ở các sản phẩm Apple khác cùng thời kỳ
Giải pháp và khắc phục
Cộng đồng đã đề xuất một số cách tiếp cận:
- Đối với vấn đề liên quan đến Urethane
- Sử dụng cồn isopropyl (IPA) 99%
- Thoa bằng miếng bọt biển chà
- Cần nỗ lực thủ công nhưng thường hiệu quả
- Đối với vấn đề liên quan đến tụ điện
- Xác định và thay thế các tụ điện bị rò rỉ
- Làm sạch cặn điện phân
- Có thể cần sự hỗ trợ của chuyên gia
Dấu hiệu cảnh báo
Người dùng nên chú ý:
- Mùi giống giấm (cho thấy sự phân hủy axetat)
- Mùi tanh (có thể do vấn đề tụ điện)
- Bề mặt dính
- Mùi hóa chất mạnh
Mẹo phòng ngừa
Để bảo quản phần cứng cổ:
- Bảo quản ở nơi thông thoáng
- Tránh tiếp xúc với nhiệt độ khắc nghiệt
- Kiểm tra thường xuyên các dấu hiệu xuống cấp
- Cân nhắc sử dụng thiết bị bảo hộ phù hợp khi xử lý các thiết bị bị ảnh hưởng
Vấn đề dai dẳng này cho thấy những thách thức trong việc bảo quản phần cứng máy tính cổ điển, đòi hỏi phải cân nhắc kỹ lưỡng cả điều kiện bảo quản và phương pháp bảo trì để đảm bảo những món đồ lịch sử này vẫn có thể sử dụng được cho các thế hệ tương lai.