Bức tranh năng lượng toàn cầu đang trải qua một sự chuyển đổi mạnh mẽ khi mức tiêu thụ than đá đạt đến đỉnh điểm theo nhận định của nhiều chuyên gia, trong khi các nguồn năng lượng tái tạo và giải pháp lưu trữ sáng tạo đang dần khẳng định vị thế là những lựa chọn khả thi. Sự thay đổi này đánh dấu một thời điểm then chốt trong nỗ lực toàn cầu nhằm chống lại biến đổi khí hậu và chuyển đổi sang các nguồn năng lượng bền vững.
Chiến Lược Kép của Trung Quốc
Cách tiếp cận chuyển đổi năng lượng của Trung Quốc cho thấy một chiến lược tinh tế. Mặc dù vẫn là quốc gia tiêu thụ than đá lớn nhất thế giới, chiếm 56% lượng tiêu thụ toàn cầu, Trung Quốc đồng thời dẫn đầu về mở rộng năng lượng tái tạo mạnh mẽ nhất thế giới. Quốc gia này đã lắp đặt một cơ sở điện mặt trời khổng lồ 3GW chỉ trong 14 tháng và đang phát triển hệ thống truyền tải điện siêu cao áp (UHV) trải dài 48.000km, cho phép phân phối điện hiệu quả qua các múi giờ khác nhau.
Cơ sở hạ tầng năng lượng của Trung Quốc:
- Mạng lưới truyền tải UHV: 48.000km
- Tiêu thụ than: 56% lượng sử dụng toàn cầu
- Khả năng lắp đặt năng lượng mặt trời: cơ sở 3GW trong 14 tháng
- Mục tiêu năng lượng tái tạo: 15% năng lượng hạt nhân vào năm 2050
Khía Cạnh Kinh Tế của Chuyển Đổi Năng Lượng
Chi phí giảm dần của công nghệ năng lượng tái tạo đang đẩy nhanh sự lỗi thời của than đá. Năng lượng mặt trời đã đạt mức chi phí cực kỳ thấp, khoảng 23 USD/MWh, thấp hơn đáng kể so với các nguồn năng lượng khác. Công nghệ lưu trữ pin đang phát triển nhanh chóng, với các nhà sản xuất như Tesla cung cấp bảo hành lên đến 20 năm cho các thiết bị Megapack của họ, giải quyết thách thức về tính gián đoạn của năng lượng tái tạo.
Năng lượng mặt trời kết hợp với lưu trữ pin rẻ hơn năng lượng hạt nhân và cũng linh hoạt hơn nhiều. Năng lượng hạt nhân, với tư cách là nguồn phát điện nền, không có khả năng đáp ứng nhu cầu cao điểm, vì vậy nếu chúng ta yêu cầu pin cho năng lượng mặt trời, chúng ta cũng nên yêu cầu pin cho năng lượng hạt nhân.
So sánh chi phí năng lượng chính:
- Năng lượng mặt trời: 23 USD/MWh
- Năng lượng hạt nhân: 70 USD/MWh
- Chi phí bù đắp carbon mỗi tấn: 85 USD
- Chi phí loại bỏ CO2 mỗi tấn: trên 600 USD
Cơ Sở Hạ Tầng và Đổi Mới
Sự phát triển của các giải pháp lưu trữ năng lượng đang theo kịp với việc triển khai năng lượng tái tạo. Ngoài pin lithium-ion truyền thống, các công nghệ mới nổi như pin sodium-ion cho thấy tiềm năng cho lưu trữ quy mô lưới điện, với các nhà sản xuất Trung Quốc dẫn đầu về phát triển. Những tiến bộ này được bổ sung bởi các dự án cơ sở hạ tầng truyền tải quy mô lớn, đặc biệt là ở Trung Quốc, nơi mạng lưới UHV cho phép phân phối và tích hợp năng lượng tái tạo hiệu quả.
Tác Động Toàn Cầu và Triển Vọng Tương Lai
Mặc dù việc sử dụng than đá vẫn còn đáng kể, đặc biệt là ở các khu vực đang phát triển, nhưng xu hướng đã rõ ràng. Công suất điện mặt trời đã tăng gấp đôi cứ sau ba năm trong 15 năm qua, và nếu xu hướng này tiếp tục, nó có thể vượt qua tất cả các nguồn năng lượng khác cộng lại trong vòng một thập kỷ rưỡi tới. Quá trình chuyển đổi còn được hỗ trợ bởi chi phí pin giảm và công nghệ lưu trữ được cải thiện, khiến việc loại bỏ hoàn toàn than đá ngày càng khả thi.
Tóm lại, mặc dù việc loại bỏ hoàn toàn than đá vẫn là một thách thức phức tạp, sự kết hợp giữa công nghệ tái tạo phát triển nhanh chóng, chi phí giảm dần và các giải pháp lưu trữ năng lượng được cải thiện đang đẩy nhanh quá trình chuyển đổi sang tương lai năng lượng bền vững hơn. Cách tiếp cận kép của Trung Quốc trong việc duy trì than đá trong khi mạnh mẽ mở rộng năng lượng tái tạo cung cấp những hiểu biết quý giá về việc quản lý quá trình chuyển đổi toàn cầu này.
Nguồn trích dẫn: Than đá là nhiên liệu hóa thạch bẩn nhất