Khi mùa khai thuế đang đến gần, các công cụ trí tuệ nhân tạo ngày càng được quảng bá như những giải pháp cho việc kê khai thuế, tuy nhiên các chuyên gia cảnh báo về những hạn chế và rủi ro tiềm ẩn của chúng. Mặc dù AI hứa hẹn sẽ đơn giản hóa quy trình khai thuế, những nghiên cứu gần đây và trải nghiệm người dùng cho thấy các công cụ này vẫn cần sự giám sát và xác minh đáng kể từ con người.
Hiện Trạng của Hỗ Trợ Thuế bằng AI
Các công cụ thuế được hỗ trợ bởi AI đã xuất hiện trên nhiều nền tảng lớn, với các công ty như Intuit's TurboTax và H&R Block tích hợp nhiều tính năng AI vào phần mềm của họ. Những công cụ này cung cấp các khả năng từ nhập dữ liệu tự động từ các tổ chức tài chính đến hoàn thiện biểu mẫu và tư vấn thuế có sự hỗ trợ của AI. Tuy nhiên, các thử nghiệm gần đây của các nhà báo công nghệ và chuyên gia thuế đã phát hiện ra những vấn đề đáng lo ngại về độ chính xác và những hạn chế trong các hệ thống này.
Các tính năng chính của công cụ thuế AI:
- Nhập dữ liệu từ hơn 350 tổ chức tài chính
- Tự động điền thông tin vào các trường biểu mẫu
- Phân tích và tóm tắt tài liệu
- Tư vấn và hướng dẫn cơ bản về thuế
- Phân loại và theo dõi chi phí
Các Lĩnh Vực AI Có Thể Hỗ Trợ
Các công cụ thuế AI hiện đại xuất sắc trong một số lĩnh vực cụ thể, bao gồm phân tích tài liệu cơ bản, phân loại chi phí và các truy vấn thuế đơn giản. Tích hợp Microsoft Copilot với Excel đã chứng minh đặc biệt hữu ích trong việc tổ chức dữ liệu liên quan đến thuế, trong khi phần mềm theo dõi chi phí được hỗ trợ bởi AI như Fyle và SparkReceipt có thể tự động hóa việc xử lý và phân loại hóa đơn. Những công cụ này hoạt động tốt nhất khi xử lý thông tin tài chính đơn giản và được ghi chép rõ ràng.
 |
|---|
| Hiểu rõ tầm quan trọng của việc xử lý những sai sót của AI là yếu tố then chốt trong việc khai báo thuế |
Những Hạn Chế và Rủi Ro Quan Trọng
Các thử nghiệm đã cho thấy những lo ngại đáng kể về độ tin cậy của công cụ thuế AI. Geoffrey A. Fowler, chuyên gia công nghệ của Washington Post nhận thấy các tính năng AI của cả TurboTax và H&R Block đều kém hiệu quả trong thực tế. Điều đáng lo ngại hơn là hiện tượng ảo giác AI, khi các hệ thống AI tự tin đưa ra thông tin không chính xác. Dữ liệu gần đây từ Vectara cho thấy ngay cả các mô hình tiên tiến như OpenAI-o3 cũng có tỷ lệ ảo giác 0,8%, trong khi những mô hình khác như DeepSeek-V3 có tỷ lệ cao tới 3,9%.
Tỷ lệ ảo tưởng của các Mô hình AI (tính đến ngày 31-01-2025):
- OpenAI-o3 : 0,8%
- DeepSeek-V3 : 3,9%
Khuyến Nghị từ Chuyên Gia
Các chuyên gia thuế và công nghệ liên tục khuyên nên sử dụng AI như một công cụ bổ trợ thay vì thay thế hoàn toàn chuyên môn của con người. Điều này đặc biệt quan trọng đối với các tình huống thuế phức tạp liên quan đến nhiều khu vực pháp lý, khấu trừ kinh doanh hoặc chiến lược đầu tư. Các chuyên gia đồng thuận rằng mặc dù AI có thể giúp với các tác vụ cơ bản và tổ chức ban đầu, nhưng không nên tin tưởng hoàn toàn vào nó cho việc ra quyết định cuối cùng hoặc lập kế hoạch thuế phức tạp mà không có sự xác minh của con người.
10 Việc Không Nên Sử Dụng AI Để Thực Hiện:
- Tư vấn pháp lý về thuế
- Tuân thủ thuế toàn diện
- Khai báo thuế trực tiếp
- Xác định tính đủ điều kiện cho các khoản khấu trừ phức tạp
- Bảo vệ trong trường hợp kiểm toán
- Giải quyết việc nộp thuế trễ hạn
- Diễn giải luật thuế
- Khai thuế đa bang/quốc tế
- Phát hiện gian lận
- Đề xuất chiến lược đầu tư
Triển Vọng Tương Lai
Mặc dù các công cụ thuế AI tiếp tục phát triển, chúng vẫn đang trong giai đoạn chuyển tiếp và cần sự giám sát của con người. Công nghệ này cho thấy tiềm năng phát triển trong tương lai, nhưng những hạn chế hiện tại trong việc xử lý các kịch bản thuế phức tạp, duy trì độ chính xác và cập nhật với những thay đổi của luật thuế có nghĩa là việc tự động hóa hoàn toàn quá trình khai thuế vẫn còn cách xa vài năm nữa. Hiện tại, cách tiếp cận hiệu quả nhất là kết hợp hỗ trợ AI với chuyên môn của con người và kiểm tra cẩn thận tất cả nội dung do AI tạo ra.