Cuộc đua giành ưu thế siêu thanh đã đạt được một cột mốc quan trọng khi Stratolaunch thành công trong việc trình diễn phương tiện siêu thanh tái sử dụng đầu tiên tại Hoa Kỳ kể từ khi chương trình biểu tượng X-15 kết thúc cách đây hơn năm thập kỷ. Bước đột phá này đại diện cho một tiến bộ lớn trong công nghệ bay tự động và đặt Hoa Kỳ vào vị thế có thể thu hẹp khoảng cách công nghệ với các đối thủ như Trung Quốc và Nga trong việc phát triển vũ khí siêu thanh.
Thành Tựu Lịch Sử Trong Chuyến Bay Siêu Thanh
Stratolaunch đã hoàn thành thành công hai chuyến bay thử nghiệm của phương tiện siêu thanh Talon-A2, đạt tốc độ vượt quá Mach 5 trong các cuộc thử nghiệm được tiến hành vào tháng 12 năm 2024 và tháng 3 năm 2025. Máy bay không người lái hoàn toàn tự động này được mang lên cao bởi Roc, máy bay lớn nhất thế giới với sải cánh 385 feet, trước khi được thả ra trên Thái Bình Dương. Sau khi hoàn thành chuyến bay siêu thanh, phương tiện này đã tự động hạ cánh tại Căn cứ Lực lượng Không gian Vandenberg ở California, chứng minh không chỉ khả năng siêu thanh mà còn cả khả năng tái sử dụng hoàn toàn—lần đầu tiên đối với công nghệ siêu thanh của Mỹ kể từ khi chương trình X-15 kết thúc vào năm 1968.
Thông số kỹ thuật và thành tựu của Talon-A2
- Loại phương tiện: Máy bay siêu thanh tự động, có thể tái sử dụng
- Tốc độ đạt được: Vượt quá Mach 5 (gấp năm lần tốc độ âm thanh)
- Ngày bay thử nghiệm: Tháng 12 năm 2024 và tháng 3 năm 2025
- Phương pháp phóng: Phóng trên không từ máy bay vận chuyển Stratolaunch Roc
- Phương pháp hạ cánh: Hạ cánh tự động trên đường băng tại Căn cứ Lực lượng Không gian Vandenberg
- Nhiệt độ hoạt động: Lên đến 2.000° Fahrenheit (1.100° Celsius)
- So sánh kích thước: Khoảng một nửa kích thước của máy bay siêu thanh X-15
 |
|---|
| Phương tiện siêu thanh Talon-A2 của Stratolaunch, thể hiện công nghệ bay tự động đột phá của nó |
Đầu Tư Chiến Lược Của Lầu Năm Góc
Những bài kiểm tra này được thực hiện như một phần của chương trình thử nghiệm siêu thanh của Cơ quan Phòng thủ Tên lửa của Lầu Năm Góc (MACH-TB), nhằm mục đích phát triển các chiến lược phòng thủ chống lại các mối đe dọa siêu thanh mới nổi từ các quốc gia như Trung Quốc và Nga. Bộ Quốc phòng đã đầu tư khoảng 12 tỷ đô la vào việc phát triển vũ khí siêu thanh kể từ năm 2018, với mục tiêu tăng số lượng thử nghiệm bay siêu thanh hàng năm từ 12 lên 50. Thành tựu của Stratolaunch đại diện cho một bước tiến quan trọng hướng tới mục tiêu này, có khả năng cho phép thử nghiệm công nghệ siêu thanh thường xuyên hơn và tiết kiệm chi phí hơn.
Tiến Bộ Công Nghệ
Không giống như người tiền nhiệm Talon-A1, đã đạt tốc độ gần siêu thanh nhưng không được thu hồi sau chuyến bay thử nghiệm, Talon-A2 có thể tái sử dụng hoàn toàn. Phương tiện này có kích thước bằng khoảng một nửa so với X-15 lịch sử nhưng cung cấp các khả năng mà người tiền nhiệm không thể so sánh được. Trong khi X-15 cần một phi công, Talon-A2 hoạt động tự động, cho phép nó thực hiện các thao tác vượt quá khả năng chịu đựng thể chất của con người. Trong các chuyến bay, phương tiện này đã chịu đựng nhiệt độ lên đến khoảng 2.000° Fahrenheit (1.100° Celsius) trong khi thực hiện một loạt các thao tác G cao trên hành trình đến Vandenberg.
Ý Nghĩa Thương Mại
Zachary Krevor, chủ tịch và CEO của Stratolaunch, nhấn mạnh tầm quan trọng của việc tạo ra một nền tảng thử nghiệm siêu thanh có thể tái sử dụng: Chúng tôi đã chứng minh tốc độ siêu thanh, thêm vào đó là độ phức tạp của việc hạ cánh đường băng đầy đủ với khả năng thu hồi tải trọng nhanh chóng, và chứng minh khả năng tái sử dụng. Khả năng này có thể giảm đáng kể chi phí và tăng tần suất thử nghiệm cho các công nghệ siêu thanh. Công ty này nhằm mục đích đạt được các chuyến bay hàng tháng vào cuối năm nay và cuối cùng tăng lên thành các nhiệm vụ hàng tuần, có khả năng biến đổi cách quân đội phát triển và thử nghiệm các hệ thống siêu thanh.
Phát Triển Tương Lai
Stratolaunch đã đang xây dựng Talon-A3, dự kiến đi vào hoạt động trong quý 4 năm nay. Phương tiện thế hệ tiếp theo này sẽ được phóng từ máy bay vận chuyển Boeing 747 mà Stratolaunch đã mua lại từ Virgin Orbit sau khi công ty này phá sản vào năm 2023. Tầm hoạt động dài hơn của 747 sẽ cho phép công ty tiến hành các thử nghiệm siêu thanh từ các địa điểm ngoài Bờ Tây. Ngoài ra, Stratolaunch đang phát triển một phương tiện siêu thanh lớn hơn có tên là Talon-Z và một máy bay không gian có biệt danh Black Ice, được thiết kế để mang tải trọng—và có thể cả hành khách—lên quỹ đạo Trái đất.
Tầm Quan Trọng Chiến Lược
Sự quan tâm mới của Lầu Năm Góc đối với các phương tiện siêu thanh xuất hiện khi Trung Quốc và Nga đang phát triển các khả năng siêu thanh của riêng họ. Các quan chức Hoa Kỳ tin rằng vũ khí siêu thanh đầu tiên của Trung Quốc đã đi vào hoạt động vào năm 2019, với Nga tuyên bố triển khai vũ khí siêu thanh Avangard của họ trong cùng năm đó. Các điều kiện cực đoan của chuyến bay siêu thanh—tốc độ vượt quá Mach 5—tạo ra một môi trường mà các kỹ sư hiểu ít hơn so với chuyến bay siêu âm tốc độ thấp hơn hoặc chuyến bay không gian. Nền tảng có thể tái sử dụng của Stratolaunch cung cấp một cơ hội quý giá để thu thập dữ liệu và thử nghiệm công nghệ trong chế độ đầy thách thức này.
Chuyển Đổi Ngành Công Nghiệp
Thành công của Stratolaunch đánh dấu một bước ngoặt quan trọng cho công ty, được thành lập bởi tỷ phú Microsoft Paul Allen vào năm 2011 với mục tiêu ban đầu là phóng vệ tinh. Sau cái chết của Allen vào năm 2018 và việc mua lại sau đó bởi Cerberus Capital Management, công ty đã chuyển hướng tập trung vào thử nghiệm siêu thanh—một thị trường hiện được ước tính trị giá từ 6 đến 7 tỷ đô la. Sự thay đổi chiến lược này cuối cùng đã mang lại mục đích cho Roc, chiếc máy bay vận chuyển khổng lồ mà nếu không có thể đã chia sẻ số phận của Spruce Goose của Howard Hughes, chỉ bay một lần trước khi được đưa vào trạng thái bảo tàng.
Lịch trình phát triển của Stratolaunch
- 2011: Được thành lập bởi tỷ phú Microsoft Paul Allen cho việc phóng vệ tinh
- 2018: Paul Allen qua đời; tương lai công ty không chắc chắn
- 2019: Chuyến bay đầu tiên của máy bay vận chuyển Roc; hoạt động tạm thời ngừng
- Cuối năm 2019: Được mua lại bởi Cerberus Capital Management
- 2021: Ký hợp đồng với Cơ quan Phòng thủ Tên lửa của Lầu Năm Góc
- Tháng 3/2024: Chuyến bay thử nghiệm có động cơ đầu tiên của Talon-A1 (chưa đạt tốc độ siêu thanh hoàn toàn)
- Tháng 12/2024: Chuyến bay siêu thanh thành công đầu tiên và thu hồi Talon-A2
- Tháng 3/2025: Chuyến bay siêu thanh thành công thứ hai của Talon-A2
- Quý 4/2025: Kế hoạch đưa Talon-A3 vào hoạt động
Ứng Dụng Quân Sự
Sự nhấn mạnh của Lầu Năm Góc vào vũ khí siêu thanh xuất phát từ những lợi thế độc đáo của chúng trong chiến tranh hiện đại. Không giống như tên lửa đạn đạo, vũ khí siêu thanh di chuyển ở phần trên của bầu khí quyển, tăng cường khả năng cơ động và làm cho chúng khó bị phát hiện, theo dõi và phá hủy hơn đối với hệ thống phòng không. Vũ khí siêu thanh Dark Eagle của Quân đội và Conventional Prompt Strike của Hải quân có thể đi vào hoạt động vào cuối năm nay, trong khi Không quân tiếp tục phát triển tên lửa hành trình siêu thanh được cung cấp năng lượng bằng động cơ scramjet. Nền tảng thử nghiệm của Stratolaunch có khả năng đóng vai trò quan trọng trong việc hoàn thiện các công nghệ này.