Cộng đồng phát triển web đang tham gia vào một cuộc thảo luận sôi nổi về việc liệu sự theo đuổi tính thuần khiết của lập trình hàm có dẫn phát triển frontend hiện đại đi chệch khỏi khả năng bản địa của nền tảng web hay không. Cuộc tranh luận tập trung vào việc liệu các công cụ như React, CSS-in-JS, và các framework JavaScript phức tạp có làm cho phát triển web trở nên phức tạp không cần thiết bằng cách chống lại các tính năng tích hợp sẵn của trình duyệt.
Cuộc Tranh Luận Lớn Về CSS: Styling Toàn Cục vs Phạm Vi
Một trong những điểm gây tranh cãi nhất trong cuộc thảo luận xoay quanh việc quản lý CSS. Nhiều nhà phát triển cho rằng việc ngành công nghiệp chuyển từ CSS truyền thống sang các giải pháp CSS-in-JS và các framework tiện ích như Tailwind đã tạo ra nhiều vấn đề hơn là giải quyết chúng. Cộng đồng chỉ ra rằng CSS được thiết kế để cascade toàn cục, cho phép các stylesheet nhỏ kiểm soát các tài liệu lớn một cách hiệu quả. Tuy nhiên, những người ủng hộ lập trình hàm đã thúc đẩy việc cô lập component, dẫn đến việc tạo style runtime và tooling phức tạp.
Một số nhà phát triển có kinh nghiệm lưu ý rằng vấn đề thực sự không phải là kỹ thuật mà là tổ chức. Các nhóm gặp khó khăn trong việc thực thi các hướng dẫn CSS trên nhiều nhà phát triển, khiến họ áp dụng các framework tiện ích đảm bảo tính nhất quán ngay cả khi phải đánh đổi bằng markup dài dòng và payload HTML lớn hơn. Điều này làm nổi bật một căng thẳng cơ bản giữa việc duy trì chất lượng code ở quy mô lớn và tận dụng khả năng bản địa của nền tảng.
Native Web APIs vs Tái Triển Khai JavaScript
Một phần đáng kể của cuộc tranh luận tập trung vào cách các framework hiện đại thường tái triển khai các tính năng trình duyệt bằng JavaScript thay vì sử dụng các API bản địa. Cuộc thảo luận đặc biệt làm nổi bật tranh cãi về element <dialog>, nơi các nhà phát triển tiếp tục xây dựng các component modal tùy chỉnh với các element <div> thay vì sử dụng chức năng dialog bản địa cung cấp quản lý focus tích hợp, xử lý bàn phím và các tính năng accessibility.
Tuy nhiên, cộng đồng cung cấp bối cảnh quan trọng về thời gian và khả năng tương thích. Element <dialog> chỉ đạt được hỗ trợ đầy đủ của trình duyệt vào tháng 3 năm 2022, với Firefox thêm hỗ trợ chỉ hai tháng trước. Điều này giải thích tại sao các thư viện component hiện có và tài liệu giáo dục vẫn dựa vào các triển khai JavaScript - chúng được tạo ra trước khi các lựa chọn thay thế bản địa trở nên khả thi.
Native Web APIs so với Framework Implementations
| Tính năng | Giải pháp Native | Cách tiếp cận Framework | Đánh đổi |
|---|---|---|---|
| Modal Dialogs | Phần tử <dialog> |
Các component <div> tùy chỉnh |
Native: Tích hợp sẵn a11y, quản lý focus; Framework: Kiểm soát nhiều hơn, hỗ trợ trình duyệt cũ |
| Form Validation | Thuộc tính validation HTML5 | Thư viện validation JavaScript | Native: Tức thì, không cần JS; Framework: Logic tùy chỉnh, UX nhất quán |
| Routing | Thẻ <a>, History API |
Client-side routers | Native: Hoạt động không cần JS, dễ truy cập; Framework: Không reload trang, bảo toàn state |
| Styling | CSS cascade, stylesheets | CSS-in-JS, utility classes | Native: Phân tích song song, payload nhỏ hơn; Framework: Cô lập component, không xung đột tên |
Vấn Đề Đường Cong Học Tập
Các thành viên cộng đồng bày tỏ lo ngại về cách các khái niệm lập trình hàm được dạy và áp dụng trong phát triển frontend. Nhiều người quan sát thấy các nhà phát triển viết code quá phức tạp sử dụng các phương thức mảng như reduce() và chuỗi phương thức quá mức khi các vòng lặp for đơn giản sẽ dễ đọc và bảo trì hơn.
Tôi thấy rất nhiều code phức tạp với arr.reduce() hoặc nhiều chuỗi arr.map().filter().filter().map(), mà sẽ đơn giản và dễ đọc hơn nhiều nếu đó là một vòng lặp for cổ điển.
Cuộc thảo luận tiết lộ sự chia rẽ thế hệ trong các phương pháp lập trình. Các nhà phát triển được đào tạo về lập trình hàm thấy khó hiểu các vòng lặp imperative, trong khi những người có nền tảng procedural gặp khó khăn với các chuỗi functional. Điều này cho thấy vấn đề không phải về bản chất một phương pháp nào đó vượt trội, mà là về việc khớp đúng công cụ với vấn đề cụ thể và bối cảnh nhóm.
Tiến Hóa Nền Tảng vs Hạn Chế Framework
Một khía cạnh thú vị của cuộc tranh luận liên quan đến tốc độ tiến hóa của các tiêu chuẩn web so với việc áp dụng framework. Cộng đồng lưu ý rằng các trình duyệt hiện hỗ trợ nhiều tính năng mà các nhà phát triển đã xây dựng lại bằng JavaScript trong nhiều năm, chẳng hạn như các element <select> có thể tùy chỉnh, date picker bản địa và khả năng styling CSS nâng cao.
Tuy nhiên, các hạn chế của framework đôi khi ngăn các nhà phát triển sử dụng những tính năng mới này. Một số tính năng trình duyệt thử nghiệm gây ra lỗi hydration trong các framework phổ biến, tạo ra tình huống mà nền tảng đã phát triển vượt qua những gì các công cụ phát triển chủ đạo có thể xử lý. Điều này tạo ra độ trễ giữa những gì có thể thực hiện được một cách bản địa và những gì thực tế trong phát triển dựa trên framework.
Lộ trình hỗ trợ trình duyệt cho các tính năng chính
- Phần tử
<dialog>: Đạt được hỗ trợ đầy đủ vào tháng 3/2022, Firefox bổ sung hỗ trợ vào tháng 10/2024 <select>có thể tùy chỉnh: Vẫn đang trong giai đoạn thử nghiệm trên hầu hết các trình duyệt tính đến năm 2024- Bộ chọn CSS
::part()và::pseudo(): Hỗ trợ rộng rãi cho việc tạo kiểu nâng cao <input type="date">: Được hỗ trợ tốt trên các trình duyệt hiện đại- Popover API: Hỗ trợ mới nổi cho chức năng tooltip và overlay
Phân Biệt Tổ Chức vs Kỹ Thuật
Cuộc thảo luận liên tục quay lại ý tưởng rằng nhiều quyết định kỹ thuật trong phát triển frontend thực sự giải quyết các vấn đề tổ chức hơn là kỹ thuật. Các nhóm phát triển lớn cần tính nhất quán và khả năng bảo trì, điều này đôi khi xung đột với việc sử dụng các tính năng nền tảng một cách tối ưu. Điều này giải thích tại sao các nhóm chọn các công cụ thực thi các pattern và ngăn ngừa một số lớp lỗi nhất định, ngay cả khi những công cụ đó thêm độ phức tạp hoặc overhead hiệu suất.
Cộng đồng thừa nhận rằng React và các framework tương tự đã giải quyết các vấn đề thực sự với phát triển kiểu jQuery, đặc biệt là xung quanh quản lý state và tổ chức component. Câu hỏi không phải là liệu các công cụ này có giá trị hay không, mà là liệu chúng có trở thành lựa chọn mặc định cho các vấn đề không yêu cầu độ phức tạp của chúng.
Nhìn Về Tương Lai
Cuộc trò chuyện cho thấy ngành công nghiệp đang bắt đầu nhận ra những căng thẳng này. Các framework mới hơn như HTMX, Qwik, và Astro được thiết kế rõ ràng để làm việc với khả năng nền tảng web thay vì chống lại chúng. Những công cụ này nhằm cung cấp trải nghiệm phát triển hiện đại trong khi tận dụng các tính năng trình duyệt bản địa để có hiệu suất và sự đơn giản.
Cuộc tranh luận cuối cùng phản ánh một hệ sinh thái đang trưởng thành đang vật lộn với sự cân bằng giữa trải nghiệm nhà phát triển, hiệu suất và sự phù hợp với nền tảng. Khi các tiêu chuẩn web tiếp tục phát triển và cung cấp nhiều giải pháp bản địa hơn, cộng đồng có thể sẽ tiếp tục đánh giá lại khi nào các framework phức tạp là cần thiết so với khi nào các phương pháp đơn giản hơn, phù hợp với nền tảng có thể phù hợp hơn.
Tham khảo: How Functional Programming Shaped (and Twisted) Frontend Development