Liên minh Châu Âu đã thực hiện các biện pháp thực thi đầu tiên theo Đạo luật Thị trường Kỹ thuật số (DMA), áp đặt các hình phạt đáng kể đối với hai gã khổng lồ công nghệ Mỹ. Ủy ban Châu Âu đã công bố các khoản tiền phạt tổng cộng 700 triệu euro đối với Apple và Meta vì vi phạm các quy tắc cạnh tranh kỹ thuật số của khối, đánh dấu một thời điểm quan trọng trong nỗ lực của EU nhằm quản lý các nền tảng công nghệ lớn.
Apple Bị Phạt 500 Triệu Euro Vì Các Biện Pháp Chống Chuyển Hướng Trên App Store
Ủy ban Châu Âu đã phạt Apple 500 triệu euro (khoảng 570 triệu đô la) vì vi phạm DMA với các biện pháp chống chuyển hướng trên App Store. Ủy ban xác định rằng Apple đã ngăn cản các nhà phát triển chuyển hướng khách hàng ra khỏi App Store để tiếp cận các ưu đãi rẻ hơn hoặc các tùy chọn thanh toán thay thế. Những hạn chế này cấm các nhà phát triển quảng bá giá cả hoặc các kênh phân phối thay thế trong ứng dụng của họ và hạn chế khả năng liên kết tự do đến các trang web nơi khách hàng có thể thanh toán hoặc đăng ký dịch vụ của họ.
Meta Bị Phạt 200 Triệu Euro Vì Mô Hình Trả Phí hoặc Đồng Ý
Meta nhận khoản tiền phạt 200 triệu euro (khoảng 230 triệu đô la) vì hệ thống trả phí hoặc đồng ý gây tranh cãi được triển khai trên Facebook và Instagram. Ủy ban kết luận rằng Meta không cung cấp cho người dùng phiên bản ít cá nhân hóa nhưng tương đương của các nền tảng và không cho phép người dùng thực hiện quyền tự do đồng ý với việc kết hợp dữ liệu cá nhân của họ. Meta đã giới thiệu hệ thống này vào tháng 11 năm 2023, yêu cầu người dùng hoặc trả phí đăng ký để tránh thu thập dữ liệu hoặc đồng ý chia sẻ dữ liệu của họ để tiếp tục sử dụng các nền tảng miễn phí.
Thời Hạn Tuân Thủ và Các Hình Phạt Bổ Sung Tiềm Năng
Cả hai công ty đều được cho 60 ngày để tuân thủ phán quyết hoặc đối mặt với các khoản phạt định kỳ bổ sung. Ủy ban Châu Âu nhấn mạnh rằng mức phạt đối với Apple đã tính đến mức độ nghiêm trọng và thời gian không tuân thủ. Apple đã được yêu cầu loại bỏ các hạn chế đối với việc nhà phát triển liên kết đến và quảng bá các dịch vụ thanh toán khác, trong khi Meta phải giải quyết các vấn đề với thực tiễn đồng ý dữ liệu của mình.
Tóm tắt các khoản phạt theo Đạo luật Thị trường Kỹ thuật số EU (DMA):
- Apple: 500 triệu euro (570 triệu đô la Mỹ) do các biện pháp chống chuyển hướng trên App Store
- Meta: 200 triệu euro (230 triệu đô la Mỹ) do mô hình dữ liệu "trả tiền hoặc đồng ý"
- Thời hạn tuân thủ: 60 ngày để thực hiện các thay đổi
- Mức phạt tiềm năng tối đa theo DMA: Lên đến 10% doanh thu toàn cầu hàng năm cho các vi phạm, 20% cho các vi phạm lặp lại
Các Gã Khổng Lồ Công Nghệ Dự Định Kháng Cáo
Cả Apple và Meta đều đã xác nhận ý định kháng cáo các phán quyết. Người phát ngôn của Apple, Emma Wilson, chỉ trích quyết định này, tuyên bố: Các thông báo hôm nay là một ví dụ khác về việc Ủy ban Châu Âu nhắm mục tiêu không công bằng vào Apple trong một loạt các quyết định có hại cho quyền riêng tư và bảo mật của người dùng, có hại cho sản phẩm, và buộc chúng tôi phải từ bỏ công nghệ của mình miễn phí. Công ty cho biết họ đã dành hàng trăm nghìn giờ kỹ thuật và thực hiện hàng chục thay đổi để tuân thủ DMA.
Phản Ứng của Meta và Mối Quan Ngại về Mô Hình Kinh Doanh
Giám đốc toàn cầu về các vấn đề của Meta, Joel Kaplan, một đảng viên Cộng hòa nổi tiếng và đồng minh của Trump, đã đưa ra lời chỉ trích mạnh mẽ về quyết định này, tuyên bố: Ủy ban Châu Âu đang cố gắng cản trở các doanh nghiệp Mỹ thành công trong khi cho phép các công ty Trung Quốc và Châu Âu hoạt động theo các tiêu chuẩn khác nhau. Kaplan còn lập luận rằng việc buộc Meta thay đổi mô hình kinh doanh của mình thực sự áp đặt một khoản thuế hàng tỷ đô la lên Meta trong khi yêu cầu chúng tôi cung cấp một dịch vụ kém hơn.
Thực Thi DMA và Các Cuộc Điều Tra Rộng Hơn
Đạo luật Thị trường Kỹ thuật số đã trở thành luật vào tháng 5 năm 2023 và được thiết kế để tăng cường cạnh tranh trên các thị trường kỹ thuật số trong EU. Các công ty được chỉ định là người gác cổng — bao gồm Apple, Meta, Alphabet, Amazon, ByteDance, và Microsoft — phải tuân thủ các quy tắc nhằm giảm hành vi chống cạnh tranh. Ủy ban cũng đang điều tra công ty mẹ của Google là Alphabet về những lo ngại liên quan đến việc ưu tiên các dịch vụ của riêng mình trong xếp hạng Tìm kiếm so với các đối thủ bên thứ ba.
Bối Cảnh Chính Trị và Căng Thẳng Mỹ-EU
Các khoản tiền phạt được đưa ra giữa lúc căng thẳng gia tăng giữa các nhà hoạch định chính sách Châu Âu và Tổng thống Mỹ Donald Trump, người đã chỉ trích các luật và thuế kỹ thuật số của EU là rào cản phi thuế quan đối với thương mại. Trump đã áp thuế 25% đối với thép, nhôm và nhập khẩu ô tô từ EU, mà Brussels hy vọng ông sẽ dỡ bỏ sau một thỏa thuận. Thời điểm của các khoản tiền phạt này có thể làm trầm trọng thêm căng thẳng thương mại, mặc dù các báo cáo cho thấy Ủy ban EU nhậm chức vào tháng 12 có thể tập trung nhiều hơn vào việc thực thi tuân thủ hơn là đưa ra các hình phạt tối đa.
Các khoản phạt chống độc quyền trước đây của EU:
- Apple: 1,84 tỷ euro (2 tỷ đô la) vào năm 2023 cho các hoạt động của App Store (vụ kiện Spotify)
- Meta: 797,7 triệu euro (840 triệu đô la) vào năm 2023 cho việc tích hợp Facebook Marketplace
- Meta: 1,2 tỷ euro (1,3 tỷ đô la) vào năm 2023 cho các vi phạm chuyển dữ liệu giữa EU-US
Các Hành Động Chống Độc Quyền Trước Đây của EU Đối Với Các Gã Khổng Lồ Công Nghệ
Đây không phải là lần đầu tiên các công ty này phải đối mặt với các hình phạt từ EU. Apple trước đó đã bị phạt 1,84 tỷ euro (khoảng 2 tỷ đô la) vào năm ngoái vì các biện pháp chống chuyển hướng trên App Store sau một vụ kiện chống độc quyền do Spotify đệ trình. Meta đã bị phạt 797,7 triệu euro (khoảng 840 triệu đô la) vào tháng 11 năm ngoái vì tự cho mình lợi thế thị trường không công bằng bằng cách liên kết Facebook và Marketplace, và 1,2 tỷ euro (khoảng 1,3 tỷ đô la) vào năm 2023 vì chuyển dữ liệu Facebook của công dân EU sang Mỹ.