Meta, công ty mẹ của Facebook, hiện đang vướng vào nhiều cuộc chiến pháp lý quan trọng có thể định hình lại tương lai của họ. Gã khổng lồ công nghệ đối mặt với những cáo buộc nghiêm trọng từ một cựu giám đốc điều hành về việc hợp tác với chính quyền Trung Quốc trong khi đồng thời phải đối phó với một vụ kiện chống độc quyền đe dọa phá vỡ đế chế mạng xã hội của họ. Những thách thức song song này có lẽ đại diện cho mối đe dọa đáng kể nhất đối với công ty của Mark Zuckerberg kể từ khi thành lập.
Người Tố Giác Tiết Lộ Cáo Buộc Hợp Tác Với Trung Quốc
Cựu giám đốc điều hành Meta, Sarah Wynn-Williams, đã đưa ra lời khai gây chấn động trước Ủy ban Tư pháp Thượng viện, cáo buộc công ty đã thỏa hiệp các giá trị và an ninh quốc gia của Mỹ để theo đuổi cơ hội kinh doanh tại Trung Quốc. Wynn-Williams, người từng giữ chức Giám đốc Chính sách Công Toàn cầu của Facebook từ 2011 đến 2017, cáo buộc rằng Meta đã bí mật làm việc với Đảng Cộng sản Trung Quốc (CCP) để phát triển các công cụ kiểm duyệt và tạo điều kiện truy cập vào dữ liệu người dùng, bao gồm cả thông tin về công dân Mỹ.
Theo lời khai của bà, Meta bắt đầu cung cấp sản phẩm tại Trung Quốc từ năm 2014 và đã báo cáo cho các quan chức CCP về các công nghệ mới nổi như trí tuệ nhân tạo vào năm 2015. Bà liên kết những báo cáo này với các thông tin gần đây cho rằng các tổ chức có liên quan đến Quân đội Giải phóng Nhân dân đã sử dụng mô hình AI của Meta, Llama, cho mục đích quân sự. Wynn-Williams cũng tuyên bố rằng công ty đã theo đuổi một nhiệm vụ bí mật để xây dựng cáp ngầm dưới biển giữa Trung Quốc và Hoa Kỳ, một kế hoạch mà bà cho biết chỉ bị dừng lại sau khi quốc hội can thiệp.
Meta Phủ Nhận Mạnh Mẽ và Phản Công Pháp Lý
Meta đã hoàn toàn phủ nhận những cáo buộc này, với người phát ngôn Andy Stone mô tả các tuyên bố của Wynn-Williams là tách rời khỏi thực tế. Mặc dù thừa nhận rằng công ty đã từng khám phá việc gia nhập thị trường Trung Quốc hơn một thập kỷ trước, Stone nhấn mạnh rằng Meta hiện không vận hành dịch vụ nào tại Trung Quốc. Công ty đã có hành động pháp lý quyết liệt chống lại Wynn-Williams, yêu cầu bồi thường 50.000 đô la cho mỗi lần bà công khai thảo luận về Facebook, viện dẫn điều khoản không nói xấu trong thỏa thuận chấm dứt hợp đồng của bà.
Bất chấp những đe dọa này, hồi ký của Wynn-Williams, Careless People: A Cautionary Tale of Power, Greed, and Lost Idealism, đã leo lên các bảng xếp hạng sách bán chạy nhất. Lời khai của bà đã thu hút sự quan tâm từ cả hai đảng trong Quốc hội, với các Thượng nghị sĩ Josh Hawley và Chuck Grassley bày tỏ lo ngại về những cáo buộc này. Đặc biệt đáng lo ngại là tuyên bố của bà rằng Meta đã hạn chế tài khoản của nhà bất đồng chính kiến Trung Quốc Guo Wengui vào năm 2017 sau áp lực từ chính quyền Trung Quốc, với các ghi chú nội bộ thừa nhận nhu cầu hợp tác với đảng.
Phiên Tòa Chống Độc Quyền của FTC Đe Dọa Hoạt Động Kinh Doanh Cốt Lõi của Meta
Đồng thời, Meta đang chuẩn bị ra tòa tuần này tại Washington để bảo vệ trước những cáo buộc từ Ủy ban Thương mại Liên bang (FTC) rằng họ đã xây dựng một thế độc quyền bất hợp pháp trong lĩnh vực mạng xã hội thông qua việc mua lại Instagram và WhatsApp. Vụ kiện, được đệ trình lần đầu vào năm 2020 dưới thời chính quyền Trump, nhằm buộc Meta phải thoái vốn khỏi các nền tảng này, vốn đã trở thành trung tâm trong mô hình kinh doanh của công ty.
FTC lập luận rằng chiến lược mua lại của Meta được thiết kế có chủ đích để vô hiệu hóa các đối thủ cạnh tranh mới nổi trước khi họ có thể đe dọa vị thế thống trị của Facebook. Meta phản bác rằng những vụ mua lại này đã mang lại lợi ích cho người tiêu dùng và thị trường đã phát triển đáng kể, với sự cạnh tranh mạnh mẽ hiện nay đến từ các dịch vụ như TikTok, YouTube và các nền tảng nhắn tin của Apple.
Cổ Phần Tài Chính và Hàm Ý Chiến Lược
Các cổ phần không thể cao hơn đối với Meta. Nghiên cứu ngành cho thấy Instagram tạo ra hơn một nửa doanh thu quảng cáo của Meta tại Hoa Kỳ và mang lại nhiều doanh thu trên mỗi người dùng hơn bất kỳ nền tảng nào khác trong danh mục đầu tư của họ. Mặc dù WhatsApp chưa đạt được đóng góp doanh thu như Instagram, nó đã trở thành ứng dụng lớn nhất của Meta tính theo người dùng hàng ngày và đại diện cho một khu vực tăng trưởng chính thông qua các công cụ nhắn tin có tính phí.
Mark Zuckerberg dự kiến sẽ làm chứng trong phiên tòa chống độc quyền, đối mặt với các câu hỏi về các cuộc thảo luận nội bộ liên quan đến việc mua lại Instagram để vô hiệu hóa cạnh tranh và những lo ngại về tiềm năng tương lai của WhatsApp. Một chiến thắng cho FTC có thể dẫn đến các thủ tục tố tụng tiếp theo để xác định liệu việc chia tách Meta có khôi phục được điều kiện cạnh tranh trong ngành công nghiệp mạng xã hội hay không.
Doanh Thu Từ Trung Quốc Vẫn Đáng Kể Bất Chấp Các Tranh Cãi
Mặc dù Meta tuyên bố không hoạt động tại Trung Quốc, Wynn-Williams đã làm chứng rằng quốc gia này vẫn là nguồn doanh thu đáng kể. Bà trích dẫn hồ sơ SEC cho thấy doanh thu từ các nhà quảng cáo Trung Quốc đạt tổng cộng 18,35 tỷ đô la vào năm 2024, tăng gấp đôi so với số liệu năm 2022. Tiết lộ này thêm một lớp phức tạp vào mối quan hệ của Meta với Trung Quốc và đặt ra câu hỏi về tính minh bạch của công ty liên quan đến hoạt động kinh doanh quốc tế.
Những Thách Thức Pháp Lý Chính Đối Với Meta
| Thách thức | Cáo buộc chính | Hậu quả tiềm tàng |
|---|---|---|
| Lời khai của người tố giác | Hợp tác với ĐCS Trung Quốc về công cụ kiểm duyệt và quyền truy cập dữ liệu | Điều tra của Quốc hội, hành động từ SEC, thiệt hại về uy tín |
| Phiên tòa chống độc quyền của FTC | Độc quyền bất hợp pháp thông qua việc mua lại Instagram và WhatsApp | Khả năng buộc thoái vốn Instagram và WhatsApp |
Hoạt Động Kinh Doanh Của Meta Tại Trung Quốc
- Doanh thu từ nhà quảng cáo Trung Quốc: 18,35 tỷ đô la (2024)
- Tăng gấp đôi so với số liệu năm 2022
- Các dự án bí mật được cho là bao gồm hệ thống kiểm duyệt "Project Aldrin"
Sự Giám Sát Của Quốc Hội và Cơ Quan Quản Lý Tăng Cường
Cả hai tranh cãi đều đã tăng cường sự giám sát đối với Meta từ các nhà lập pháp và cơ quan quản lý. Những cáo buộc của người tố giác đã gây ra lo ngại về tác động đến an ninh quốc gia và khả năng lừa dối cổ đông và Quốc hội. Trong khi đó, vụ kiện chống độc quyền đại diện cho một phần trong nỗ lực rộng lớn hơn của các cơ quan quản lý nhằm kiềm chế quyền lực của các công ty Công nghệ Lớn.
Giám đốc Pháp lý của Meta đã chỉ trích vụ kiện của FTC là có khiếm khuyết và phản tác dụng, lập luận rằng nó làm nản lòng đầu tư vào các công ty công nghệ Mỹ. Bà cũng chỉ ra điều mà bà coi là mâu thuẫn trong chính sách của chính phủ, lưu ý rằng trong khi FTC nhắm vào Meta, các cơ quan khác của chính quyền lại tập trung vào việc cứu TikTok thuộc sở hữu của Trung Quốc khỏi các thách thức lập pháp trước đây.
Khi những cuộc chiến pháp lý này diễn ra, tương lai của một trong những công ty công nghệ có ảnh hưởng nhất thế giới đang bị đe dọa, với những tác động tiềm tàng đến cấu trúc của thị trường mạng xã hội, chính sách công nghệ quốc tế và mối quan hệ giữa các gã khổng lồ công nghệ Mỹ và các chế độ độc tài.