Điện thoại thông minh tầm trung mới nhất của Google mang đến những khả năng phần cứng và phần mềm ấn tượng, nhưng công cụ tạo ảnh AI của nó đã làm dấy lên những câu hỏi đáng kể về đạo đức. Chiếc Pixel 9a đại diện cho nỗ lực của Google trong việc đưa các tính năng cao cấp đến một mức giá phải chăng hơn, đồng thời đẩy mạnh ranh giới của khả năng AI trên thiết bị - với cả mặt tốt lẫn chưa tốt.
Những tính năng ẩn trong cài đặt Pixel 9a
Pixel 9a được trang bị nhiều tính năng mạnh mẽ không được kích hoạt theo mặc định. Trong số những tính năng có tác động lớn nhất là tùy chọn Smooth Display 120Hz, giúp biến đổi trải nghiệm cuộn từ cài đặt tiêu chuẩn 60Hz. Người dùng có thể kích hoạt tính năng này thông qua menu cài đặt Hiển thị để tận dụng tối đa công nghệ màn hình Actua OLED của điện thoại. Tương tự, tính năng Quick Tap cho phép tùy chỉnh các hành động được kích hoạt bằng cách nhấn đúp vào mặt sau của thiết bị, cung cấp các phím tắt tiện lợi cho các chức năng thường xuyên sử dụng như bật đèn pin hoặc khởi động camera.
Các tính năng đáng kích hoạt trên Pixel 9a:
- Màn hình mượt 120Hz (mặc định: 60Hz)
- Cử chỉ Quick Tap để tạo lối tắt
- Tính năng Adaptive Battery và Extreme Battery Saver
- Tùy chỉnh tiện ích At a Glance
- Tính năng Now Playing nhận diện âm nhạc
- Đề xuất ứng dụng dựa trên ngữ cảnh
- Live Translate cho tin nhắn và camera
- Cài đặt riêng tư cho thông báo màn hình khóa
- Nhận diện người gọi và lọc tin nhắn rác
- Xóa thông báo đồng bộ giữa các thiết bị
Tính năng tối ưu hóa pin
Thời lượng pin vẫn là mối quan tâm quan trọng đối với người dùng điện thoại thông minh, và Pixel 9a giải quyết vấn đề này với một số công cụ quản lý năng lượng thông minh. Tính năng Adaptive Battery học các mô hình sử dụng để tối ưu hóa mức tiêu thụ điện năng, trong khi chế độ Extreme Battery Saver có thể kéo dài đáng kể thời lượng pin bằng cách giới hạn chức năng cho các ứng dụng thiết yếu. Những tính năng này có thể được lên lịch để kích hoạt tự động khi cần thiết, đảm bảo người dùng không bất ngờ hết pin trong những khoảnh khắc quan trọng.
Cải tiến giao diện thông minh
Google đã tích hợp một số cải tiến giao diện được hỗ trợ bởi AI giúp cho Pixel 9a trở nên trực quan và cá nhân hóa hơn. Widget At a Glance cung cấp thông tin theo ngữ cảnh trên cả màn hình khóa và màn hình chính, hiển thị mọi thứ từ thông tin chuyến bay đến cảnh báo thời tiết. Đề xuất ứng dụng động điền vào màn hình chính dựa trên mô hình sử dụng, thời gian trong ngày và vị trí. Ngoài ra, tính năng Now Playing tự động nhận dạng nhạc đang phát gần đó, với tùy chọn sử dụng Google Search cho các bài hát không có trong cơ sở dữ liệu trên thiết bị.
Khả năng dịch thuật
Tận dụng bộ xử lý Tensor của Google, Pixel 9a cung cấp các công cụ dịch thuật ấn tượng hoạt động ngoại tuyến. Live Translate có thể tự động dịch tin nhắn văn bản theo thời gian thực, trong khi camera có thể dịch văn bản mà nó nhìn thấy. Những tính năng này làm cho thiết bị đặc biệt có giá trị đối với du khách hoặc những người thường xuyên giao tiếp qua rào cản ngôn ngữ.
Tính năng bảo mật và quyền riêng tư
Pixel 9a bao gồm một số cài đặt để tăng cường quyền riêng tư và bảo mật. Người dùng có thể điều chỉnh khả năng hiển thị thông báo trên màn hình khóa để ngăn thông tin nhạy cảm được hiển thị. Khả năng lọc spam và nhận dạng người gọi của điện thoại giúp xác định và chặn các cuộc gọi không mong muốn, với các tùy chọn để gửi các cuộc gọi bị nghi ngờ là spam trực tiếp đến hộp thư thoại mà không đổ chuông. Đối với những người có nhiều thiết bị Pixel, việc loại bỏ thông báo có thể được đồng bộ hóa trên các thiết bị để ngăn chặn cảnh báo trùng lặp.
Tranh cãi về công cụ tạo ảnh AI
Mặc dù Pixel 9a có nhiều tính năng tích cực, công cụ tạo ảnh AI Pixel Studio của nó đã vấp phải chỉ trích vì củng cố các định kiến có hại. Khi được yêu cầu tạo hình ảnh về những người thành công, công cụ này chủ yếu tạo ra hình ảnh của những người đàn ông trẻ, da trắng, có thể lực tốt trong bộ suit đắt tiền. Sự thiên vị này phản ánh các vấn đề cơ bản về cách các trình tạo hình ảnh AI được đào tạo trên dữ liệu internet có chứa các định kiến xã hội hiện có.
Những lo ngại về công cụ tạo hình ảnh Pixel Studio AI:
- Tạo ra những hình ảnh mang tính khuôn mẫu về "người thành công"
- Chủ yếu hiển thị nam giới trẻ, da trắng, không khuyết tật
- Củng cố định kiến liên quan đến giới tính, chủng tộc, khả năng và độ tuổi
- Vấn đề bắt nguồn từ dữ liệu huấn luyện dựa trên internet chứa các định kiến xã hội
- Bản chất nhận dạng mẫu của học máy vốn tạo ra các khuôn mẫu
- Cơ chế phản hồi có xu hướng củng cố thay vì thách thức các định kiến
Nguồn gốc kỹ thuật của sự thiên vị AI
Vấn đề định kiến xuất phát từ một số yếu tố kỹ thuật trong cách hoạt động của các trình tạo hình ảnh AI. Những hệ thống này được đào tạo trên các bộ dữ liệu khổng lồ thu thập từ internet, điều này tất yếu chứa đựng những định kiến hiện diện trong xã hội chúng ta. Các thuật toán học máy tự nhiên tìm kiếm các mẫu và nhóm những thứ tương tự lại với nhau - một quá trình vốn dĩ tạo ra định kiến khi áp dụng cho các đặc điểm của con người. Ngoài ra, các cơ chế phản hồi được sử dụng để cải thiện các hệ thống này thường củng cố hơn là thách thức các định kiến hiện có, vì người dùng có xu hướng đánh giá tích cực các kết quả phù hợp với kỳ vọng của họ.
Hệ quả trong thực tế
Những kết quả mang tính định kiến từ các công cụ như Pixel Studio không chỉ là những mối quan tâm mang tính học thuật - chúng có thể góp phần vào những hậu quả có hại trong thế giới thực. Nghiên cứu đã chỉ ra rằng định kiến dẫn đến phân biệt đối xử trong tuyển dụng, khoảng cách tiền lương và giảm cơ hội cho các nhóm yếu thế. Nó cũng có thể ảnh hưởng đến kết quả chăm sóc sức khỏe và góp phần vào bất bình đẳng xã hội rộng lớn hơn. Những hệ thống AI này có nguy cơ khuếch đại và bình thường hóa các định kiến có hại thay vì thách thức chúng.
Con đường phía trước
Các nhà phê bình lập luận rằng nếu các công cụ tạo hình ảnh AI không thể tránh củng cố các định kiến có hại, có lẽ chúng không nên tạo ra hình ảnh con người chút nào - một hạn chế mà Google đã từng thực hiện trước đây nhưng sau đó đã gỡ bỏ. Câu hỏi cơ bản trở thành liệu sự tiện lợi của việc tạo hình ảnh trên thiết bị có đáng với tổn hại xã hội tiềm ẩn do việc duy trì các biểu diễn thiên vị hay không. Khi AI trở nên tích hợp sâu hơn vào công nghệ hàng ngày của chúng ta, những câu hỏi đạo đức này sẽ chỉ trở nên cấp bách hơn đối với cả nhà sản xuất và người tiêu dùng.
